29 augustus: naar Arnhem

Als we in de ontbijtzaal zitten, zien we de jongeman weer die gisteren bij het diner zoveel praatte. Hij zit er deze keer alleen. Hij en de dame van gisteren zullen dus waarschijnlijk geen stelletje zijn. Misschien zijn het collega's die hier vandaag een teambuildingsdag hebben en al een dag eerder zijn gekomen, want als we naar onze kamer lopen zien we namelijk twee dames naar een zaaltje lopen met allerlei flipover-papieren, twee ballen en een groot touw onder de arm. Typisch van die attributen voor een teambuildingsdag.

Voordat we vertrekken lopen we eerst nog even naar een terrasje bij het restaurantgedeelte. Daar zag ik gisteren namelijk een groot schaakspel met een foute beginopstelling staan en dat is voor een echte schaker als ik natuurlijk uit den boze. Dat moet ik even goed zetten. Ziet u de fout?

De koning en koningin staan verkeerd om. De koning geeft kleur aan, oftewel de witte koning staat bij de beginsopstelling op een wit vakje en de zwarte koning op een zwart vakje.

Dat moet even recht gezet worden.

Zo, nu staan ze goed.

En nu we het toch over de koning hebben, we fietsen vandaag over het Koninklijk Kroondomein 't Loo, waarvan de staat de eigenaar is, maar waarvan koning Willem-Alexander het gebruikersrecht heeft. Het is maar goed dat we hier niet een maandje later zijn, want de koning laat altijd een deel van dit landgoed -  waaronder een stuk waar we vandaag door heen fietsen - drie maanden per jaar afsluiten voor het publiek. Eigenlijk zou dat niet mogen, want als je subsidie voor een gebied krijgt, dan moet je dat gebied het hele jaar voor het publiek openstellen, maar zoals toenmalig minister Schouten van Landbouw in 2021 verklaarde: de koning mocht het gesloten houden ter bescherming van 'zijn persoonlijke levenssfeer'. Publicitair viel dit natuurlijk niet zo goed en Willem-Alexander heeft toen besloten om voor dit specifieke deel van het Kroondomein (het deel rondom paleis 't Loo) voor 2022 geen subsidie meer aan te vragen zodat hij dit deel toch ongestoord drie maanden per jaar kan blijven afsluiten.

Dat hij vervolgens toevallig net zo'n groot bedrag aan subsidie aanvroeg en ook kreeg voor onderhoud van een ander veel kleiner deel elders in het Kroondomein is puur toeval. (Op de een of ander manier doet me dit denken aan het zogeheten 'gerrymandering' in Amerikaanse staten, waarbij kiesdistricten zodanig worden "ingetekend" dat een specifieke politieke partij er voordeel van heeft (vooral veel Republikeinse staten doen dit.) 

Enfin, de koning krijgt dus nog steeds jaarlijks een groot bedrag. Jammer is wel dat hij dit geld niet gebruikt om de fietspaden in het Kroondomein te verbeteren. Tijdens onze vakantie zijn we al in Friesland, Drenthe en Gelderland geweest en overal waren er in de bossen van landgoederen goede fietspaden, soms geasfalteerd, soms verhard. Maar niet hier. Je fietst over een soort combinatie van een zandweg en grindpad.

Echt fijn fietst dit niet, dus majesteit, als u dit leest, doe er wat aan.

Een merkwaardig vennetje in het kroondomein

Als we het Kroondomein verlaten en richting Assel fietsen, hebben we weer gelukkig goede verharde fietspaden.

Asselsche Heide

De fietsen die het zwaar hebben gehad op het Kroondomein mogen even uitrusten

Bij de spoorovergang (van de lijn Apeldoorn - Amersfoort) bij Assel drinken we bij Halte Assel - dat is geen treinstation maar een kleine uitspanning - een cappuccino. Daarna steken we het spoor over en fietsen we naar Radio Kootwijk, een voormalig zenderpark van waaruit in de vorige eeuw kortegolf-radioverbindingen werden gelegd met de Overzeese gebiedsdelen. 

"'t Oude moedertje zat bevend / Op het telegraafkantoor / Vriend'lijk sprak de ambt'naar / Juffrouw, aanstonds geeft Bandoeng gehoor / Trillend op haar stramme benen / Greep zij naar de microfoon / En toen hoorde zij, o wonder / Zacht de stem van hare zoon / "Hallo! Bandoeng!" / "Ja moeder hier ben ik!" 

De laatste twee kilometer, een zijweg vanaf de doorgaande route naar het radiostation, gaan ongekend gemakkelijk. Wat heb ik ondertussen toch een goede conditie opgedaan!

Het gebouw van Radio Kootwijk in de verte.

Zandverstuivingen en heide bij Radio Kootwijk

De achterkant van het gebouw. Opvallenderwijze is de toren die je van voren zo goed kan zien hier niet meer te zien.

Als we weer van Radio Kootwijk terug fietsen naar de doorgaande weg, gaat dit uitermate moeizaam. Misschien is mijn conditie toch niet zo goed als ik dacht. Wellicht komt het omdat de weg nu opeens omhoog loopt en we de wind nu even tegen hebben. Enfin, zuchtend en puffend bereiken we weer de doorgaande route en dan gaat het weer wat vlotter, mede omdat we nu de wind weer in de rug hebben. Dat helpt wel. Vrolijk gaan we op weg. Wat volgt is een mooi fietspad  door bos en hei. 

De hei staat volop in bloei. Ook zien we de nodige zandverstuivingen. 

Erg veel dieren zien we niet op de Veluwe. In de bossen op het Kroondomein zag ik in de verte een hert liggen, maar erg duidelijk was het beest niet te zien. Dit in tegenstelling tot dit beest wat wel heel zichtbaar is. Alleen weet ik niet zo goed wat voor een dier het is. Het zou een olifant kunnen zijn maar helemaal zeker ben ik daar niet van.

Bij Hoenderloo lunchen we op een terras. Vlakbij is ook één van de ingangen van Park de Hoge Veluwe, maar dat slaan we deze keer over. We fietsen door naar Arnhem. Onderweg rijden we langs vliegveld Deelen. Aangekomen in Arnhem bezoeken we even heel kort Park Sonsbeek.

Daar wil ik even naar de waterval. In Sonsbeek heb je een waterval waar je achterlangs kan lopen. Toen ik een jongetje van een jaar of zeven was, ben ik daar een keer met mijn ouders geweest. Ik vond het heel spannend en mooi en wil het na al die jaren nog wel eens zien. Nu valt het me eerlijk gezegd wat tegen. Eigenlijk is het maar een stomme waterval. Volgens Godfried Bomans was die teleurstelling te verwachten: "Ga nooit terug naar een plek waar je ooit gelukkig bent geweest. Dat loopt altijd op een teleurstelling uit. Je hebt er in je herinnering iets bij opgeteld en dat blijkt er dan helemaal niet te zijn. En in plaats van dat er weer af te trekken, geef je die plek de schuld." Zoals ik al zei: "Stomme waterval!"

 

We rijden daarna door Arnhem en komen tegen een uur of vier aan bij ons hotel - het Bastion Hotel. We hebben vandaag 50,1 km gefietst. Dit is de door ons gefietste route.

Als we ingecheckt hebben - we mogen de fietsen in de garage van het hotel zetten - lopen we een rondje door Arnhem. Het ligt vlakbij de Rijn en bij de John Frost Brug, vernoemd naar de bevelhebber van de Engelsen die tijdens de Slag om Arnhem in september 1944 vergeefs de brug probeerden te veroveren.

Dit is overigens niet de originele brug. Na de mislukte aanval bombardeerden de geallieerden de brug om te voorkomen dat de Duitsers de Betuwe konden intrekken. In 1950 werd de brug hersteld. (De filmopnamen van de brug voor de film 'A Bridge too far' uit 1976 zijn overigens niet hier gemaakt, maar bij Deventer. Die brug leek meer op de originele brug uit Arnhem. Wij woonden toen in Diepenveen, vlakbij Deventer, en ik heb toen nog bij de filmopnamen staan kijken.)

We lopen onder de brug door en slaan dan linksaf richting het Spijkerkwartier. Begin jaren tachtig heb ik daar een half jaar gewoond. Ik deed een afstudeeronderzoek bij PBNA, een instelling voor schriftelijk onderwijs, 'Per Brief Naar Arnhem'. (Oké, in werkelijkheid stond de afkorting voor Polytechnisch Bureau Nederland Arnhem.) Het was een onderdeel van Elsevier. Na allerlei reorganisaties verdween het in 2004 uit Arnhem. Schriftelijk onderwijs geven ze niet meer.

Grote delen van de wijk waren toen in verval en de rosse buurt van Arnhem vormde een bekend deel van de wijk. Voor mijn periode bij PBNA zocht ik voor zes maanden huisvesting in Arnhem en vond die bij een hospita van 76 jaar. Zij verhuurde altijd drie kamers aan meisjes die een opleiding bij Schoevers volgden. Omdat één van die meisjes voortijdig was gestopt, kon ik een half jaartje die kamer huren. 

In 2006 is de prostitutie uit de wijk verdwenen, huizen werden opgeknapt en de wijk is tegenwoordig zoals dat heet een gewilde woonwijk geworden. We lopen even langs de Boulevard Heuvelink waar ik op nummer 173 dus een tijdje heb gewoond.

De Boulevard Heuvelink in Arnhem

Nummer 173, ik woonde in het cirkeltje, althans in de kamer achter het cirkeltje.

Mijn hospita was toen al 76 jaar oud. Als ze nog zou leven zou ze nu zo'n 120 jaar zijn, dus aanbellen heeft niet zo veel zin. Via het Spijkerkwartier lopen we naar het centrum van de stad. We eten er bij een Italiaan op het St Jans plein. Delizioso (dat is niet de naam van het restaurant  -  het heet La Corte - maar is hoe het eten smaakt. Vooral het dessert van Marianne (Coppa al Cafe; vier bolletjes vanille ijs, koffie-ijs, warme koffie, slagroom en cacao; dit voor de liefhebbers van details) smaakt heel lekker. Ik moet me behelpen met een tiramisu. 

Na het eten lopen we door de stad terug naar ons hotel. Sommige winkels en straten herken ik, anderen niet meer. Toen ik er woonde had je er bijvoorbeeld nog een V&D en een Bijenkorf, maar deze zijn allebei al jaren weg. (V&D in 2016; De Bijenkorf in 2017). Vlakbij ons hotel staat de Eusebiuskerk of Grote kerk. Als we omhoog kijken, dan zien we dat deze tegenwoordig glazen uitstulpingen heeft. Dat ziet er een beetje vreemd uit.

Rechtsboven kan je zo'n glazen kooi zien. Je schijnt er een spectaculair uitzicht te hebben. Op de Wikipedia staat bijvoorbeeld deze foto.

Foto © Raimond Spekking

Voor ons hoeft dat niet zo. Bovendien is de attractie al gesloten, dus hebben we een goed excuus om niet te gaan. We lopen naar ons hotel en dan zit de dag er op.

Naar de volgende dag: 30 augustus: naar Uden